Рана ці позна бацькі, якія клапаціліся аб дзецях, пачынаюць мець патрэбу ў клопаце сваіх дзяцей. Людзі ў старасці не ў стане весці звыклы раней лад жыцця. Яны становяцца слабымі, хварэюць і надыходзіць час, калі неабходна дзецям надаваць належную ўвагу сваім састарэлым бацькам і забяспечваць ім догляд.
Догляд бацькоў у старасці - не толькі маральны абавязак дзяцей, але і права бацькоў, замацаванае ў законе. Існуе шмат абставін - праца, вучоба, сям'я, адлегласць, хваробы, якія перашкаджаюць арганізацыі ўмоў для паўнавартаснага жыцця бацькам у іх старасці. Паскораны сучасны тэмп жыцця адных і запаволены тэмп жыцця іншых пагаршаюць сітуацыю. Дзеці не заўсёды паспяваюць паклапаціцца аб сваіх бацьках і мяркуюць, што ў такіх выпадках старым будзе лепш пражываць у спецыялізаваных дамах. Насамрэч практычна ўсе пажылыя людзі жадаюць быць дома, побач з дзецьмі.
Сацыяльная сістэма Беларусі змяшчае прававыя гарантыі, якія прадугледжваюць стварэнне ўмоў для максімальна магчымага прадаўжэння знаходжання пажылых грамадзян і людзей з інваліднасцю у звыклых хатніх умовах і весці самастойна сваю жыццядзейнасць.
Інфармацыйна
У кожным адміністрацыйным раёне Беларусі працуе тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва (ТЦСАН) з філіяламі і сацыяльнымі пунктамі для забеспячэння даступнасці сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва.
Аказанне сацыяльных паслуг дома
Сацыяльныя паслугі дома (паслугі сацыяльнага работніка, сядзелкі) прадастаўляюцца непрацаздольным грамадзянам пры наяўнасці медыцынскіх паказанняў і адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў. Паслугі сядзелкі аказваюцца непрацаздольным грамадзянам, якія страцілі здольнасць да самаабслугоўвання і перамяшчэння. Паслугі сядзелкі на ўмовах частковай аплаты могуць атрымліваць малазабяспечаныя адзінокія непрацаздольныя грамадзяне. Асобным непрацаздольным грамадзянам, якім сацыяльныя паслугі павінны аказвацца на платнай аснове, у парадку выключэння па рашэнню мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў сацыяльныя паслугі ў межах устаноўленых норм і нарматываў могуць аказвацца на бязвыплатнай аснове або на ўмовах частковай аплаты.
Парадак аказання сацыяльных паслуг
Для аказання сацыяльных паслуг грамадзяніну (законнаму прадстаўніку) трэба звярнуцца ў тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва па месцы фактычнага пражывання (рэгістрацыі), і прадаставіць:
- заяву;
- дакумент, які сведчыць асобу;
- дакумент устаноўленага ўзору аб праве на льготы;
- медыцынскую даведку аб стане здароўя, якая змяшчае інфармацыю аб наяўнасці медыцынскіх паказанняў і (або) адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў для аказання сацыяльных паслуг.
Работнікі цэнтра праводзяць абследаванне матэрыяльна-бытавога становішча грамадзяніна і запытваюць у дзяржаўных органаў і іншых арганізацый:
- звесткі аб памеры атрымоўванай пенсіі за месяц, які папярэднічае месяцу звароту (для адзінокіх непрацаздольных грамадзян (сямей);
- даведку аб месцы жыхарства і складзе сям'і;
- звесткі аб адсутнасці догляду грамадзяніна, які звярнуўся па аказанне сацыяльных паслуг, асобай, якая атрымлівае дапамогу па догляду інваліда 1 групы або асобы, якая дасягнула 80-гадовага ўзросту.
Сацыяльныя паслугі аказваюцца на падставе дамовы аказання сацыяльных паслуг, заключанага грамадзянінам (законным прадстаўніком) з установай сацыяльнага абслугоўвання або ўстановай сацыяльнага абслугоўвання і трэцяй асобай, якая ўзяла на сябе абавязкі па аплаце сацыяльных паслуг.
Догляд за сталым чалавекам старэйшым за 80 гадоў або інвалідам I групы
Практычна кожны беларус можа ўзяць на сябе абавязкі па доглядзе за грамадзянінам сталага веку або за асобай з I групай інваліднасці і атрымліваць дапамогу ад дзяржавы за гэтую працу.
Для гэтага трэба адпавядаць пэўным патрабаванням:
- прэтэндэнту павінна быць не менш за 16 гадоў;
- падобныя функцыі могуць выконваць мужчыны не старэйшыя за 65 гадоў або жанчыны да 60 гадоў;
- такія кандыдаты павінны быць з ліку непрацуючых і не займацца прадпрымальніцтвам, а таксама не атрымліваць пенсіі і іншых сацыяльных выплат;
- не праходзіць навучанне ў дзённай форме атрымання адукацыі.
Памер дапамогі па доглядзе адной непрацаздольнай асобы складае 100% БПМ. Калі абавязацельствы па доглядзе ўзяты ў адносінах да двух і больш непрацаздольных грамадзян, то і памер дапамогі вырасце да 120 працэнтаў БПМ. Каб атрымаць выплату ад дзяржавы трэба звярнуцца ў службу "Адно акно" мясцовага органа ўлады па месцы жыхарства асобы, якая мае патрэбу ў доглядзе. Заяўнік, які мае намер займацца доглядам непрацаздольнага грамадзяніна, павінен прадаставіць:
- заяву;
- пашпарт;
- сваю працоўную кніжку;
- медыцынскую даведку ўстаноўленай формы (патрэбна для прэтэндэнта на атрыманне дапамогі па доглядзе);
- заключэнне МКК аб патрэбнасці ў пастаянным доглядзе (патрабуецца для асобы, якая дасягнула 80-гадовага ўзросту).
Камісія ўстанаўлівае факт ажыццяўлення догляду непрацаздольнага грамадзяніна на падставе акта абследавання, якое праводзіцца па месцы жыхарства або знаходжання асобы, якая мае патрэбу ў пастаянным доглядзе. Дапамога па доглядзе за пажылым грамадзянінам старэйшым за 80 гадоў і інвалідам І групы назначаецца з дня падачы заявы.
Пры звароце ў ТЦСАН спецыялісты ўстановы падрабязна тлумачаць віды, формы, аб'ём сацыяльных паслуг і памер аплаты за іх. Акрамя гэтага, яны даюць інфармацыю аб аказанні сацыяльнай дапамогі і сацыяльных паслуг з боку грамадскіх і камерцыйных арганізацый, даступных па месцы жыхарства.
У кожнай канкрэтнай сітуацыі пасля атрымання кансультацый з боку спецыялістаў па сацыяльнай працы і пры выкарыстанні існуючых прапаноў па сацыяльных паслугах можна забяспечыць найбольш доўгае знаходжанне сталых людзей у хатніх умовах.
