У 2011 годзе Генеральная Асамблея ААН абвясціла 21 сакавіка Сусветным днём людзей з сіндромам Дауна. Пачынаючы з 2012 года, гэты дзень прапанавана адзначаць ўсім дзяржавам і міжнародным арганізацыям, каб павысіць узровень інфармаванасці грамадства пра сіндром Дауна.
Дата 21 сакавіка была выбрана не выпадкова. Гэта сімвалічнае абазначэнне паколькі сіндром Дауна звязаны з 3 копіямі 21-й храмасомы (трысамія па 21-й храмасоме). Па вызначэнні французскага вучонага Жэрома Лежена, сіндром Дауна не з'яўляецца хваробай. Гэта генетычны стан, які існуе з моманту зачацця і пазначаны наяўнасцю ў клетках чалавека дадатковай храмасомы. Прыкметы гэтага стану ўпершыню апісаў англійскі лекар Джон Лэнгдон Даун ў 1866 годзе. Людзі з сіндромам Дауна маюць 47 храмасом у карыатыпе замест звыклых 46. Ім ўласцівая характэрная знешнасць, павышана магчымасць з'яўлення пэўнага спектру захворванняў, разумовыя асаблівасці.
Па статыстыцы САЗ у свеце з сіндромам Дауна нараджаецца кожнае 700-ае дзіця. Гэтыя суадносіны аднолькавыя ў розных краінах, кліматычных зонах і сацыяльных пластах. Генетычны збой адбываецца незалежна ад ладу жыцця бацькоў, іх здароўя, звычак і адукацыі. Вядома, што рызыка нараджэння дзіцяці з сіндромам Дауна залежыць ад узросту маці. Для жанчын ва ўзросце да 25 гадоў верагоднасць нараджэння такога дзіцяці роўная 1/1400, да 30 - 1/1000, у 35 гадоў рызыка ўзрастае да 1/350, у 42 гады - да 1/60, а ў 49 гадоў - да 1/12. Аднак, паколькі маладыя жанчыны ў цэлым нараджаюць значна больш дзяцей, большасць (80%) усіх дзяцей з сіндромам Дауна на самай справе нарадзілі менавіта маладыя жанчыны ва ўзросце да 30 гадоў. 50 адсоткаў немаўлятаў маюць прыроджаныя заганы сэрца, страўніка і кішачніка. Раней яны жылі да 40 гадоў, таму што гэтыя захворвання не лячылі. Зараз працягласць жыцця складае 60-65 гадоў. Людзі з сіндром Дауна таксама ствараюць сем'і. Дзеці ў такіх сем'ях не нараджаюцца, так як амаль усе мужчыны з сіндромам Дауна бясплодныя, а ў жанчын цяжарнасць сканчаецца выкідкам ці заўчаснымі родамі.
З-за немагчымасці поўнага лячэння праблем дадзенага стану спецыялісты ставяць мэтай не пастаяннае лячэнне, а забеспячэнне нармальнага сацыяльнага статусу. Аптымальнай якасці жыцця для дзяцей з сіндром Дауна можна дасягнуць, перш за ўсё, праз бацькоўскi клопат, задавальненне медыцынскіх патрэбаў, праз магчымасці інклюзіўнай адукацыі і падтрымку супольнасці ў цэлым. Створаныя ўмовы для ўдзелу людзей з сіндромам Дауна ў грамадскім жыцці садзейнічаюць паспяховай сацыялізацыі і дазваляюць максімальна развіць асобасны патэнцыял. Людзі з сіндромам Дауна могуць рабіць многае, але толькі ў сваім уласным рытме. У Еўропе і ЗША ствараюць спецыяльныя вакансіі для людзей з сіндромам Дауна. Такія людзі працуюць афіцыянтамі ў кафэ, ім выгадна даручаць працу, якая патрабуе далікатнага падыходу - раскладваць літаратуру ў бібліятэцы, разносіць пошту.
У Беларусі дзеці з сіндромам Дауна могуць наведваць інтэграваныя групы ў дзіцячых дашкольных установах і навучацца ў інтэграваных класах у школах. Для сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей з сіндромам Дауна, прадугледжаны паслугі спецыялістаў вузкага профілю ў Цэнтрах карэкцыйна-развіваючага навучання і рэабілітацыі (міністэрства адукацыі), цэнтрах/кабінетах ранняга ўмяшання (міністэрства аховы здароўя) і інш. Дзейнічаюць бацькоўскія аб'яднанні, якія аказваюць ўсебаковую падтрымку сем'ям, дзе жывуць дзеці і маладыя людзі з сіндромам Дауна:
- Маладзёжная грамадская арганізацыя «Даун Сіндром».
- Рэспубліканскае сацыяльна-дабрачыннае грамадскае аб'яднанне «Даун Сіндром. Інклюзія».
З ініцыятывы генеральнага мэнэджара гатэля «Рэнесанс-Мінск» Йеспера Франсла, ураджэнца Даніі, у Беларусі пачаўся унікальны вопыт па працаўладкаванні супрацоўнікаў з сіндромам Дауна. Йеспер Франсл хацеў бачыць сярод персаналу людзей з асаблівасцямі развіцця. Досвед працы ў гатэлі атрымалі Мгер Мінасян, Мікалай Воўк, Васіль Паўлікаў.
Калісьці даўно дыягназ «сіндром Дауна» гучаў як прысуд. Да гэтага часу існуе памылковае меркаванне аб няздольнасці дзяцей народжаных з сіндромам Дауна да навучання, навыкам дагляду за сабой, сацыяльнай адаптацыі. Аднак жыццёвыя прыклады абвяргаюць падобныя стэрэатыпы. Людзі з сіндромам Дауна становяцца мастакамі, адвакатамі, акцёрамі, мадэлямi, спартсменамі і, у цэлым, паспяховымі людзьмі. Галоўнае - асабістае жаданне, надзея, вытрымка, сіла, і, вядома ж, клопат і падтрымка сям'і і неабыякавых людзей.
У Іспаніі жыве выкладчык, акцёр і грамадскі дзеяч Пабла Пінеда. Ён першы ў Еўропе чалавек з сіндромам Дауна, які атрымаў універсітэцкую адукацыю: мае дыплом выкладчыка, бакалаўра мастацтваў і дыплом у галіне педагагічнай псіхалогіі. У 2009 годзе Пабла Пінеда атрымаў «Сярэбраную ракавіну» кінафестывалю ў Сан-Себасцьяне за лепшую мужчынскую ролю ў фільме «Я таксама» - роля універсітэцкага выкладчыка з сіндромам Дауна.
У Каліфорніі, ЗША, жыве 30-гадовы мастак Рэйманд Ху. Ён малюе, выкарыстоўваючы кітайскую методыку, тушшу і акварэллю на рысавай паперы. Малюе Райманд партрэты жывёл - львоў, тыграў, яшчарак, сланоў, рыб, чарапах, сабак. Яго працы карыстаюцца попытам, іх нават выстаўляюць на розных аўкцыёнах.
Паўле Саж, якая нарадзілася ў Шатландыі ў 1980 годзе, сіндром не перашкодзіў зняцца ў некалькіх фільмах. За ролю ў брытанскім фільме «Пасля жыцця» яна атрымала прэмію BAFTA у катэгорыі «Лепшы дэбют у кіно». Паула прафесійна гуляе ў нетбол і стала паспяховым адвакатам: аказвае юрыдычную падтрымку двум міжнародным фондам - Ann Craft і Mancap.
Паспяховы музыкант і кампазітар Рональд Джэнкінс з 2003 года пад псеўданімам «Big Cheez» пачаў выкладваць свае мелодыі ў сетку, а з 2006 пачаў выкладаць відэа на YouTube і цяпер з'яўляецца зоркай YouTube. Яго ролікі ў сетцы хутка набралі папулярнасць, але пераломным момантам стала запрашэнне ад спартовага сайта ESPN.com запісаць тэму для подкаста. Праз год у Рональда выйшаў першы студыйны альбом - Ronald Jenkees.
Цім Харыс - паспяховы рэстаратар. Яму належыць «самы прыязны рэстаран у свеце» Tim's Place, у якім наведвальнікам акрамя традыцыйных страў прапануюцца бясплатныя абдымкі Ціма. З моманту адкрыцця рэстарана ў 2010 годзе Цім абняў больш за 23 тысяч чалавек.
Аўстралійка Мадлен Сцюарт дэбютавала на вялікім подыуме ў якасці мадэлі ў верасні 2015 года. З тых часоў дзяўчына з сіндромам Дауна стала папулярнай мадэллю: яе пастаянна запрашаюць ўдзельнічаць у паказах вядомыя дызайнеры, а папулярныя брэнды прапануюць мадэлі здымацца ў іх рэкламе. У 2016 годзе Мадлен стала зоркай Нью-Йоркскага тыдня моды.
Варта адзначыць, што за лагоднасць, адкрытасць, непасрэднасць людзей з сіндромам Дауна называюць «сонечнымі людзьмі». Яны хутка прывязваюцца, давяраюць, лёгка ўлюбляюцца і ніколі не здраджваюць.
Генеральная Асамблея ААН прапанавала 21 сакавіка павышаць узровень інфармаванасці грамадскасці пра сіндром Дауна. У гэты дзень у многіх краінах свету праходзяць розныя дабрачынныя і асветніцкія акцыі, мерапрыемствы і канцэрты, канферэнцыі і семінары.
